Zarówno prawo karne, jak i administracyjne reguluje kwestie związane z posiadaniem broni. To rozróżnienie jest kluczowe dla określenia konsekwencji za nasze działania. Ustawa o broni i amunicji, zwana dalej "UBiA", zabrania użyczania broni osobom nieuprawnionym i karze je najsurowszą sankcją cofnięcia pozwolenia na posiadanie broni. Artykuł 263 SS 2 (dalej: kk) kodeksu karnego (dalej: kk), zakazuje bezkarnego udostępniania broni lub amunicji osobom nieuprawnionym.
Istota umowy pożyczki
UBiA nie definiuje w żaden sposób udzielania pożyczek. Artykuł 710 kc stanowi, że użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu na bezpłatne używanie rzeczy przez czas oznaczony lub nieoznaczony.
Z użyczeniem broni myśliwskiej mamy do czynienia wtedy, gdy rzecz "do używania" zostaje nam oddana i "pozwalamy" na to używanie. Orzecznictwo sądowe jest zgodne co do tego, że użyczenie można określić jako nieodpłatne "pozbawienie" użyczenia ze strony użyczającego na rzecz biorącego. Zamiast tego użyczający obejmuje rzecz w posiadanie i jest odpowiedzialny za jej przypadkową utratę. Jest to zgodne z art. 28 BSA, który dopuszcza użyczenie broni sportowej i myśliwskiej myśliwym i sportowcom. Osobom, które co do zasady nie mogą korzystać z broni innych osób.
W tych przypadkach, gdy nie pozwalamy na używanie broni i zachowujemy nad nią kontrolę, niemożliwe jest zakwalifikowanie jej do wypożyczenia. Może to obejmować pozwolenie osobie trzeciej na posiadanie broni podczas naszej obecności.
Wypożyczanie na strzelnicy
Takie rozumowanie sugeruje, że nie można użyczyć broni myśliwskiej ani sportowej uczniowi w celu poćwiczenia strzelania. Nie oddajemy kontroli nad bronią ani jej faktycznego użycia, podobnie jak instruktor, który siedzi obok kursanta. To my trenujemy z naszą bronią palną.
Nie oznacza to, że na strzelnicy nie może obowiązywać umowa użyczenia. Wystarczy zostawić partnera strzelającego i pozwolić mu na korzystanie z broni. Dopuszczalne jest oddanie broni komuś innemu, aby mógł z niej korzystać bez nadzoru. Jeśli tak się stanie, mogą zostać spełnione warunki do zawarcia umowy użyczenia broni i amunicji. Strony umowy użyczenia nie muszą składać swoich oświadczeń w formie pisemnej. Można zawrzeć ustną lub dorozumianą umowę użyczenia, np. poprzez wydanie i przyjęcie broni przez użyczającego. Pożyczkodawca faktycznie wyda i przyjmie broń.
Udostępnienie broni na mocy kodeksu karnego
Zamiast użyczenia, to co nie jest użyczeniem, można określić jako udostępnianie broni zgodnie z art. 263 SS3 KK. Udostępnianie można rozumieć jako umożliwienie posiadania lub używania broni i amunicji. Każda osoba trzecia umożliwiająca nam oddanie strzału z naszej broni podczas strzelania powinna być uznana za faktyczne udostępnienie broni. Art. 263 SS3 KK kryminalizuje jedynie udostępnienie broni osobie nieuprawnionej. Jeśli udostępnimy broń osobie uprawnionej, to nie zostaniemy oskarżeni o to przestępstwo.
Ustalając, kto ma prawo do posiadania broni w kontekście umownego użyczenia broni, nie powinniśmy kierować się tym, czy dany rodzaj broni mieści się w zakresie permisyjnym osoby, która ją od nas otrzymuje. Pamiętajmy, że art. 28 UBiA zabrania użyczania broni komukolwiek. Możemy zostać uznani za osobę, która udostępniła broń osobie nieuprawnionej, jeśli naruszymy ramy prawne.
Czyn ten nie ma szans na wyrządzenie szkody społecznej.
Przestępstwo z art. 263SS3CC może być spełnione w wielu przypadkach. Nie ma znaczenia, czy udostępnienie broni myśliwskiej w sposób łatwy stwarza jakiekolwiek zagrożenie. W tym miejscu pojawia się ratunek. Jeśli czyn nie zostanie uznany za nieznacznie szkodliwy dla społeczeństwa, postępowanie karne może zostać wstrzymane. Z kolei umorzenie pozwala nam zachować czystą kartę karną, a w efekcie... pozwolenie na posiadanie broni.
Trudno więc doszukiwać się społecznej szkodliwości, gdy rozładowana broń jest prezentowana na targach, w domu kolekcjonera lub córce przez tatę "do zdjęcia". Sąd karny zakończył postępowanie przeciwko policjantowi za to, że przygotowując się do strzelania w zawodach pożyczył broń od kolegi. Najwyraźniej nie miał pozwolenia.
Podobnie jak w sprawach karnych, nie powinniśmy szukać reguł interpretacyjnych w wydanych już wyrokach. Ocena wszystkich okoliczności faktycznych sprawy prowadzi do podjęcia decyzji procesowej. Nawet drobny szczegół może doprowadzić do zupełnie innego rozstrzygnięcia w naszej sprawie. Nie można pominąć faktu, że przedstawiciele szeroko rozumianego aparatu represji karnej mają bardziej liberalne podejście do broni palnej w przestrzeni publicznej. Najlepiej nie narażać się na kontakt z bronią i mieć na uwadze swoje bezpieczeństwo i ochronę.
